Dylematy andragogiki jako nauki

Abstract

„W całokształcie nauk pedagogicznych – pisze L. Turos – andragogika zajmuje miejsce szczególne: z jednej strony, rozwój jej jest uwarunkowany ich doświadczeniami poznawczymi, jest przez te doświadczenia inspirowany i wspomagany, z drugiej zaś realizuje ona własne zadania poznawcze, mające szerszy zakres niż problemy nauk pedagogicznych” [1]. Ta konstatacja zwolennika i propagatora andragogiki jako odrębnej nauki o wychowaniu człowieka dorosłego nie usuwa jednak szeregu dylematów, przed którymi staje każdy badacz problematyki człowieka dorosłego - co więcej, już w tym stwierdzeniu zawarty jest jeden z nich, a kilka innych rodzi się przy głębszej refleksji teoretycznej i metodologicznej. Swego czasu, w roku 1985 - zastanawiając się nad andragogika jako nauką – sformułowałem kilka pytań, które nazwałem dylematami. Myślę, że owe pytania – dylematy są wciąż aktualne i dlatego pozwalam je sobie jeszcze raz w tym miejscu przytoczyć. Zmieniona sytuacja społeczno-polityczna – odmienna od tej, która była w roku 1985 – spowodowała, że przed andragogika jako nauką pojawiają się jeszcze inne pytania. Niektóre mają również charakter dylematów, dlatego formułuję je w dalszej części tekstu.